Ervaringen EcoShape Congres

Als één van de studenten die vanuit het programma Delta Talent het EcoShape Congres mochten bezoeken, wil ik vertellen over hoe ik deze dag heb ervaren. De ontvangst 's morgens was prettig, de banner stond goed zichtbaar opgesteld zodat iedereen goed wist waar hij heen moest. Hier kregen we een naamkaartje en na een korte kennismaking  begon de dag met het ochtendprogramma. 

Het ochtendprogramma bestond uit lezingen over de onderwerpen natuurlijke keringen, duurzame havens en duurzame deltasteden. Met name de lezingen over duurzame havens hebben mij verrast. Ik wist niet dat Building with Nature al in havens werd toegepast en was verrast door de manier waarop het werd toegepast. Over de onderwerpen uit de andere lezingen had ik al wat meer gehoord maar vond het erg interessant om te horen wat de ontwikkelingen zijn op die gebieden.

In de pauze heb ik een gesprek gevoerd met de expert waaraan ik als student gekoppeld was: Hans Groot van Deltares. Het was een prettig gesprek. We hebben met name gesproken over het opzetten van onderzoeken, hoe dat vanuit EcoShape gebeurt en tot stand komt. Ik vond het erg interessant om te horen hoe de projecten opgezet en vervolgens uitgevoerd worden. Wat mij met name opviel was het feit dat het initiatief van een project (met betrekking tot Building with Nature) vaak niet bij één partij ligt, maar dat er een gezamenlijke behoefte naar informatie is, en dat onderzoek dus ook vanuit verschillende partijen gefinancierd wordt.

Het middagprogramma bestond uit verschillende workshops. Ik ben zowel in het eerste als in het tweede deel van de middag naar de workshop "Zachte vooroevers voor harde dijken: een lust of een last" geweest. In het eerste deel werd er in groepjes gepraat over de voor- en nadelen van een hybride kering. Dit was erg interactief waarbij iedereen veel input kon leveren. Gezamenlijk kwamen er goede dingen naar voren waarover gediscussieerd werd, bijvoorbeeld over de definitie van hybride keringen. Aan het einde werden de resultaten aan de andere groepjes gepresenteerd waarbij opviel hoeveel overeenkomsten er waren tussen de verschillende groepen. Bij de belangrijkste voordelen bijvoorbeeld had iedere groep dat een hybride kering omkeerbaar is, dat het de waterbouwkundige markt in Nederland een mogelijkheid tot ontwikkeling biedt en dat een hybride kering goed zou zijn voor de ecologie.

Het tweede deel van de workshop was voor mij lastig om inbreng te leveren, omdat ik nog geen werkervaring heb. De workshop ging over het zoeken naar oplossingen voor het overbruggen van problemen die kunnen ontstaan bij de toepassing van een hybride kering. Hierbij kwamen de rollen en verantwoordelijkheden van verschillende partijen naar voren. Uiteindelijk kwam er uit de discussie dat de betrokken partijen als collectief meer lef moeten tonen, zonder dat de veiligheid in het geding komt. Ik vond het interessant om te horen hoe verschillende mensen over dit onderwerp denken.

Al met al vond ik het een zeer geslaagde dag waarbij ik veel nieuwe dingen heb gehoord en geleerd, veel nieuwe mensen ontmoet heb en een goede indruk heb gekregen van de verschillende partijen die een rol spelen bij het hele "Building with Nature" concept.

Via Delta Talent naar het EcoShape congres gaan, om meer te weten te komen over Building with Nature, dat was een kans die ons team niet voorbij kon laten gaan. Jammer genoeg konden we niet allemaal gaan, maar ik was de gelukkige. Ik had mijn research gedaan naar de expert die ik mocht spreken, maar ik had nog niet zo'n goed beeld van de inhoud van het congres zelf. Daarom was ik verrast over de inhoud. Het was grotendeels gericht op de grote waterwerken van Nederland. Ondanks het ontbreken van meer dan basiskennis over het onderwerp, waren de presentaties goed te volgen. Dit moet opzettelijk zijn gedaan voor het brede publiek dat aanwezig was. De deelnemers van het congres varieerden van young professionals tot doorgewinterde klassiek geschoolde managers. Dit gaf een goede representatie van alle takken van het werkveld. Wat verder nog meer opviel was het aantal vrouwen dat aanwezig was. Dit liet mooi zien dat zelfs in dit technische werkveld genoeg vrouwen een leuke baan vinden. Dat dit in de toekomst misschien zelfs meer zal worden bleek uit de zes Delta Talent studenten, waarvan er drie vrouw waren.

Tijdens de pauze had ik de gelegenheid om met de expert te praten die aan mij was gekoppeld. Om het kort te zeggen: Tim van Hattum, van Alterra, was de perfecte persoon voor het Building with Nature project over beekherstel van de Dinkel, waar ik aan meewerk. Hij heeft onderzoek gedaan naar 'klassieke' beekherstel projecten, waar de meanders opnieuw worden gegraven in een recht getrokken beek ten opzichte van een Building with Nature project, waar deze meanders worden gevormd door onder andere obstakels in de beek te plaatsen en de bedding wordt verhoogd door zandsuppletie in de bovenloop om zo het omringende land te vernatten. Het gesprek liep zeer vloeiend en voor we het in de gaten hadden waren er ruim 20 minuten voorbij van de geplande 10 minuten. Ik ga zeker proberen om het rapport over dit onderwerp te bemachtigen en mogelijk de heer van Hattum betrekken bij het project.

Na de ochtend, die volledig gevuld was met presentaties en de lunch, begon iedereen met de gekozen workshops. Ik had gekozen voor zachte vooroevers voor harde dijken. Deze workshop werd in twee delen gegeven. Na een korte presentatie begonnen we met een analyse van het concept met alle voor- en nadelen van het idee. Dit was nog goed te volgen en ik kon nog wat toevoegen met mijn ecologische kennis. Maar ook bij deze workshop werd ik gelimiteerd door het ontbreken van kennis wat betreft grote waterwerken. Dit heeft mij echter niet weerhouden van het kijken in de keuken van de verschillende beroepen die beoefend worden door de leden van het workshop groepje. Er werd gekeken vanuit onder andere de ogen van een beleidsmaker, ecoloog, aannemer en onderzoeker. Dit gaf een breed beeld van problemen en oplossing die moeten worden overwonnen en bedacht. Het tweede gedeelte van de workshop was wel ver boven mijn pet. Hier werd besproken hoe de obstakels moesten worden overwonnen, met name om de beheerder die moest kiezen tussen traditionele dijk versterking of een zachte oever over te halen om voor de zachte oever te gaan. Ook hier werd duidelijk wat het belang is van ervaring binnen het werkveld.

Als conclusie wil ik zeggen dat het een leuke en zeer leerzame dag was die tot nieuwe inzichten heeft geleid. Ik was behoorlijk afgepeigerd aan het einde van de dag door alle nieuwe ervaringen.

Op 11 november was het zover: het EcoShape congres met als thema Building with Nature. Het aangegeven doel van de dag was kennisverspreiding in combinatie met belangstelling voor ecosystemen. De dag begon met een interessante terugblik naar het verleden. Tijdens de dag werd meerdere malen interactief met de zaal gewerkt. Zo werd de toehoorders gevraagd of zij dachten te wonen in een Delta gebied. Slechts weinig awareness, merk ik dagelijks op in Nederland. Deels ook onder het congrespubliek,  want slechts een klein deel stak hun hand op, terwijl waarschijnlijk toch een groot deel in een deltagebied woont!

Het interview tussen Henk Ovink en Henk Nieboer vond ik bijzonder. Twee ervaren mensen die inzichten geven hoe het beleid in Nederland, maar ook in het buitenland er aan toe gaat. In dit gesprek werd weer eens duidelijk hoe belangrijk de rol van de mens in waterrampen is en was. Niet afwachten en dan doen, maar doen voordat het gebeurt, dat was de boodschap.

Ik heb de workshop hybride waterkeringen gevolgd. Hierbinnen was het doel om samen de lusten en lasten te bedenken. Lusten konden door hulp van andere workshopparticipanten vaak weer omgezet worden tot kansen. Een voorbeeld was dat er veel onzekerheid bij deze nieuwe alternatieve waterkering was; onzekerheid kon ook weer een drijfveer worden om mensen te stimuleren.

Het 1-op-1 gesprek met Henk Steetzel van Arcadis heeft mij de kans gegeven om meer te weten te komen over pilotprojecten gerelateerd tot vooroevers van de Houtribdijk. Welke factoren spelen een rol: diepte, locatie, stroming. Ook kwam ik erachter dat er op veel meer plekken in Nederland kansen waren voor zachte vooroevers, dan ik dacht. Bijvoorbeeld ook in meer dynamische omgevingen. Ik had mij van te voren ingelezen over de Houtribdijk, een project waarbij Henk nauw betrokken was. Dit was dan ook hoofdonderwerp in ons gesprek. Daarnaast kwamen we erachter vlakbij elkaar te wonen; hij op het nieuwe polderland en ik op het oude land (langs de oude Zuiderzeedijk).  Dit gaf natuurlijk ook wat gespreksvoer; hoe zal hij het persoonlijk bijvoorbeeld vinden als  hij beschermd zou worden door een zachte vooroever? De conclusie was dat als het veilig was het vrijwel overal kon geïmplementeerd worden, maar dat financiën vaak een rol spelen in realisatie of onderzoek tot realisatie.

Het viel me op dat er veel variabiliteit was onder de deelnemers; ecologen, beleidsmakers, experts, mannen én vrouwen. Het was ook erg sympathiek dat je na afloop een Building with Nature boek kreeg. Het was ook een mooie locatie.
Ik wil Deltatalent en EcoShape bedanken voor deze kans. Vanuit een kust en zee management blik ben ik de dag ingegaan en vol nieuwe inzichten en ideeën verliet ik de dag. Ik heb geleerd dat techniek en natuur goed hand in hand gaan en dat de mens zich zal moeten aanpassen aan de natuur in plaats van altijd maar alles in de hand willen hebben. De natuur en de activiteiten van mensen kunnen op die manier in harmonie bestaan. Samenwerking vanuit verschillende partijen is tevens van belang; en het inzien van urgentie is van belang. Urgentie tot bescherming. Niet Top Bottom en niet Bottom up maar mét elkaar.

Building the future vanuit Building with Nature, dat was het thema van het EcoShape congres afgelopen 11 november. Via Delta Talent was ik geselecteerd om hierbij aanwezig te zijn. Dit was op zich natuurlijk al heel erg leuk, maar daarnaast kreeg ik ook nog de unieke kans om met de Nederlandse wateradviseur, Watergezant Henk Ovink te praten.

Dit 1-op-1 gesprek vond plaats aan het begin van de dag en was heel erg leuk. Wat een kans om een man met zoveel kennis, ervaring en liefde voor zijn werk zomaar een half uur te kunnen spreken. Het was een heel energiek en geanimeerd gesprek, waarin vele onderwerpen aan bod kwamen. Dit begon met wat vragen die ik had naar aanleiding van mijn afstudeeronderzoek in Kenia, over hoe hij bepaalde situaties aangepakt zou hebben.

Waar ik bijvoorbeeld tegenaan liep was het betrekken van de overheid in je projectgebied. Dit is een tijdrovende klus, waardoor je geneigd bent deze stakeholders niet of nauwelijks te betrekken. Het antwoord dat Henk hierop gaf is dat tijd nooit een excuus mag zijn om partijen buiten te sluiten. Alhoewel ideeën misschien in isolatie ontstaan, kan de implementatie van deze ideeën nooit in isolatie. Dus het betrekken van partijen, maar nog meer het transparant en toegankelijk houden van je proces is van wezenlijk belang.

Daarna zijn we meer ingegaan op het werk waar hij zich mee bezig houdt. Heel leuk om zo inzicht te krijgen in de fascinerende opdracht die hij heeft gekregen, en hoe hij dit op (inter)nationale schaal uitvoert. Het enthousiasme waarmee hij hierover vertelt slaat meteen op je over. Tot slot kwam het gesprek op mijn toekomst. Met een paar vragen wist hij me op scherp te zetten met betrekking tot waar mijn passie ligt, wat mijn kwaliteiten zijn en wat ik zou willen in de toekomst. Ik vond het erg bijzonder om daar, in korte tijd, zo in gecoacht te worden. Fijn als een professional meedenkt en je helpt je ambities te verwoorden. Als student is dit toch spannend en nog vrijwel onbekend gebied, waarbij ondersteuning meer dan welkom is. Al met al een heel waardevol en fijn gesprek dus.

Tot slot, met betrekking tot de opzet van dit congres. De middag bestond uit workshops, wat een goede mogelijkheid biedt om mensen te leren kennen. In een interactieve sessie ontstaat er snel contact tussen de verschillende deelnemers, of je elkaar nou kent of niet. Heel erg leuk om zo mee te maken. Wat me verder nog opviel aan de dag was dat er vrij veel jonge mensen aanwezig waren, in tegenstelling tot het beeld dat ik heb van een gemiddeld congres. Daarnaast was de man-vrouw verhouding ook goed. Leuk om te zien dat de watersector (zoals ook via Delta Talent) jongeren zo actief betrekt!

Al met al ben ik weer helemaal geïnspireerd, gemotiveerd en vol energie en ideeën bij dit congres vertrokken!

Ik mocht onder begeleiding van Delta Talent het EcoShape congres 2015 bezoeken. Met 5 andere studenten hebben we deze dag mogen beleven en vele indrukken ondergaan. Allereerst waren er presentaties gepland om de verschillende projecten en onderwerpen van Building with Nature onder de aandacht te brengen. Dit was heel inspirerend, omdat de onderwerpen nogal uiteenlopen: van bouwen in de Waddenzee tot natuur in steden. Deze presentaties gaven mij persoonlijk een goed inzicht in wat Building with Nature allemaal omvat en waar het toegepast wordt. Zelf ben ik bezig met een onderzoek naar kwelderontwikkelingen in de Waddenzee, en het was erg leuk om ook andere projecten te zien.
Alle 6 studenten waren gekoppeld aan een expert.

Ik mocht praten met Paul Vertegaal, adviseur waterbeleid bij Natuurmonumenten. Dit gesprek was zeer inspirerend en Paul heeft me veel kunnen vertellen over hoe Natuurmonumenten zich hard maakt voor Building with Nature projecten en hoe zij zelf actief bezig zijn in heel Nederland. Een mooi voorbeeld hiervan ligt voor de stad Groningen, natuurgebied de Onlanden, zoals agrariërs, gemeenten en beleidsmakers. Ook kon hij me vertellen hoe Natuurmonumenten samenwerkingen aangaat met verschillende partijen om natuurgebieden mooier te maken maar ook de rol die deze gebieden kunnen spelen voor klimaatverandering. Dit gesprek was heel leuk, omdat op een bijeenkomst als dit, het zeldzaam is om iemand te spreken voor langere tijd.

Na de lunchpauze konden we workshops bijwonen. Ik heb gekozen voor twee workshops in het kader van havenslib en duurzame uitbreiding van havens in de Waddenzee. In de eerste workshop werden de aanwezigen verdeeld over 5 rollen, waar we doelen en acties moesten opstellen. Hierna kreeg ieder een stickervel met rood, geel en groen en deze moesten we opplakken bij de doelen en acties van de andere rollen. Dit was voor mij heel leuk, omdat de professionals veel kennis hebben en anders discussiëren dan studenten dit doen. De tweede workshop was in debatvorm. Dit liep hoog op en gaf ook veel nieuwe inzichten over alternatieven voor het gebruik van havenslib.

Deze dag was zeer inspirerend en leuk om mee te maken. Ik heb veel mensen gesproken die ook erg enthousiast waren over Building with Nature projecten en ook nieuwsgierig waren wat studenten kunnen betekenen voor deze projecten. Een dag als deze zorgt er voor dat er veel informatie word gedeeld en is dus zeker de moeite waard om mee te maken. Voor studenten is dit heel leuk om mee te maken, omdat het je na laat denken over de praktijk. Ook viel mij op dat professionals je echt verder willen helpen in stagemogelijkheden en een goed inzicht kunnen geven hoe het binnen een organisatie werkt. Als je je dit afvraagt is het zeker de moeite waard naar zo’n evenement als het EcoShape congres te gaan en iemand aan te spreken. Al met al een leuke ervaring en geweldige kans dankzij Delta Talent!

Op woensdag 11 november vond het EcoShape Building the Future Congres plaats in het muntgebouw te Utrecht. Dit was een samenkomst van alle verschillende spelers uit de wereld van de civiele techniek, en dan met name binnen het kader Building with Nature. Dit zijn met name de ngo’s, de onderzoekcentra, de baggeraars, de projectontwikkelaars en nog veel meer.

Tijdens dit congres heb ik de mogelijkheid gehad om Jelle de Jong van Witteveen+Bos te kunnen spreken. Tijdens dit gesprek heb ik kunnen zien hoe hij als hydroloog aankijkt tegen de projecten waar hij in werkt, inclusief de Building with Nature projecten. Hij kijkt namelijk naar de projecten waar hij bij betrokken is vanuit een zeer pragmatisch standpunt. Hij bekijkt een project als een probleem dat zo snel en efficiënt mogelijk moet worden opgelost en bedenkt hoe dat moet worden gedaan. Bijvoorbeeld: Er is onderzoek gedaan naar de vorm van een dijk en daar is uitgekomen dat de dijk het beste werkt als het een specifieke vorm, lengte en hoogte heeft. Jelle kijkt naar deze data, zoekt daarin de beste methode om dit uit te voeren en zorgt er voor dat er met de juiste mensen contact wordt opgenomen, waar dan afspraken mee worden gemaakt, zodat het project kan worden uitgevoerd. Dit is een goed leermoment voor mij geweest omdat ik, als bioloog en “policy maker” op een heel andere manier kijk naar projecten. Ik kijk bijvoorbeeld naar een project en zie daarin de vragen; waar moet hier op gelet worden als het gaat om effecten op het ecosysteem, wat zijn de mogelijkheden binnen dit plan om iets te doen voor of met de natuur, wat voor afspraken moeten er gemaakt worden met de verschillende partijen en wat voor wet- en regelgeving heeft hier betrekking op. Dit zal zeker in mijn verdere loopbaan terugkomen en geeft me meer inzicht in de samenwerking en rollen van de verschillende groepen binnen een project.

Verder heb ik tijdens deze dag 2 workshops bijgewoond. De eerste workshop was Duurzame havenontwikkeling in de Waddenzee. Daarbij kon ik meekijken naar het proces van besluitvorming binnen de verschillende partijen, zoals natuurorganisaties, en hoe deze vervolgens door de andere belanghebbenden werden ontvangen. Dit is een mooi moment geweest om de uitwerking in de praktijk te kunnen bekijken en om te zien hoe alleen al formulering soms voor complicaties kan zorgen, in ieder geval schriftelijk.  Zo werd er op onze kaart de stelling gezet: “We willen als natuurorganisatie vanaf het begin betrokken zijn, maar we willen wel onafhankelijk blijven”. Hierop kregen we veel negatieve feedback, die uiteindelijk alleen al opgelost kon worden door van het woordje “maar” een “en” te maken en door een klein beetje meer duidelijkheid te geven over de reden waarom we dit zo zouden willen hebben.
De tweede workshop was Friesland in de tropen: kwelderwerken een haalbare oplossing voor mangrove herstel? Deze workshop was voor mij vooral interessant omdat de manieren die hier werden uitgelegd - over het herstel van mangrove voor kustverdediging - ook toepasbaar zouden kunnen zijn in andere gebieden waar het verdwijnen van mangrovebossen voor een achteruitgang van bepaalde ecosystemen heeft geleid. Zoals op het eiland Bimini waar er door de afname van mangrovebossen minder veilige plekken zijn voor jonge dieren om op te kunnen groeien. Dus in plaats van Building with Nature keek ik hier naar Building for Nature.

Tips voor volgende jaren: spreek zoveel mogelijk mensen aan en zorg dat je zo actief mogelijk meedoet in de workshops. Want stel je maakt een fout, dan kunnen mensen die al langer in het werkveld zitten je verbeteren en het onderbouwen waar je weer wat van leert.